İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik’in 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca; işveren tarafından acil durumların meydana gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemlerinin belirlenmesi ve yazılı hale getirilmesi gerekmektedir. 

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtildiği üzere acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri de ayrıca dikkate alınır. 

• Örnek Alınabilecek Önlem ve Bilgi Dosyaları Aşağıda Verilmiştir.

/meb_iys_dosyalar/2018_06/05112056_Tatbikat_SonuY_Raporu_ve_AlYnacak_Ynlemler.pdf

• Okullarda bulundurulacak acil durum evrakları aşağıda örnek olarak gösterilmektedir.

/meb_iys_dosyalar/2018_06/05112214_Okullarda_Bulundurulacak_Sivil_Savunma_Dosya_YYeriYi.doc

Acil Durumlar;

• Yangın,
• Patlama,
• Tehlikeli kimyasal madde yayılımı,
• Doğal afetler,
• İlkyardım ve tahliye gerektirecek olay ve kazalar,
• Gıda zehirlenmesi,
• Sabotaj,

Tehlike Sınıfları Tebliği Ek’inde yer alan listeye göre İşyerlerinin bulunduğu NACE kodundaki tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre ekiplerde görevlendireceği kişi sayıları farklılık gösterecektir. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe göre görevlendirilecek çalışan sayıları ile ilgili açıklama Tabloda verilmiştir.  

Yangınla Mücadala, Arama Kurtarma ve Tahliye Ekipleri İçin Acil Durum Ekipleri

Tehlike Sınıfı	Çalışın Sayısı
Az Tehlikeli	Her 50 Çalışana Kadar 1 Kişi
Tehlikeli	Her 40 Çalışana Kadar 1 Kişi
Çok Tehlikeli	Her 30 Çalışana Kadar 1 Kişi

1.YANGIN

• Yangın İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.Yangın İçin Acil Durum Müdahale Yöntemi 

Telaşa kapılmadan çevrede yangın ihbar düğmesi varsa ona basılmalıdır.

• 110 nolu telefondan yangın itfaiyeye bildirilmelidir. Yangının adresi en kısa ve doğru şekilde, mümkünse yangının cinsi ile birlikte (bina, benzin, ahşap, araç vb.) bildirilmelidir. 
• İtfaiye gelinceye kadar mümkünse yangını söndürmek için eldeki mevcut imkanlardan yararlanılmalıdır.
• Yangın kapalı alandaysa yayılmasını önlemek için kapı ve pencereler kapatılmalıdır. 
• Bunlar yapılırken kendimiz ve başkaları tehlikeye atılmamalıdır. 
• Eğer alevler çoğalmışsa ve binadan çıkış olanaksızsa, dolap vb. yerlere saklanılmamalı, pencereden dışarıdakilerle iletişim kurulmaya çalışılmalıdır. 
• Dumandan boğulmamak için yardım gelene kadar eğilerek ve sürünerek hareket edilmeli, ağız ve burun ıslak bez ya da mendille kapatılarak nefes alınmalıdır. 
• Duman ve yanık kokusu başka odadan geliyorsa kapılar açılmamalı, kapıya dokunulmamalıdır. 
• Kıyafetiniz alev almışsa, koşmadan yere yatarak yuvarlanılmalıdır. Battaniye türü örtüler alınarak alevler boğulmaya çalışılmalıdır. 
• Eğer vücudumuzda yanık varsa, hemen soğuk suya tutulmalıdır. 
• Acil durum ekiplerinin talimatları çerçevesinde gösterilen doğrultuda acil çıkıştan çıkarak güvenli yere gidilmelidir. Burada yapılacak sayıma dâhil olunmalıdır.

1.2.Yangınla Mücadala Ekiplerinin Görevleri

• Yangın çıktığını öğrenir öğrenmez ekip başı yangını itfaiyeye ve ilgili kişilere en kısa zamanda telefonla haber verir ve itfaiyeye yangın yerini tam adresini çıkış saatini ve yangının türünü bildirir.
• Yangın haberi ulaştığında, yangın yerine gelerek yangının ne tür yangın olduğunu belirleyerek iş yerindeki yangın söndürme malzemelerini kullanarak yangını söndürmeye ve kontrol altına almaya çalışır.
• Yangın içerisinde kalmış herhangi bir canlı belirlediklerinde arama, kurtarma ve tahliye ekibine bildirerek kurtarılmasını sağlar. 
• İtfaiye ekibi geldikten sonra söndürme çalışmaları itfaiye ekibine bırakılır, yalnızca yardım istendiği durumlarda itfaiye ekibine yardımcı olunur. 
• Yangın bölgesinin çevresini güvenlik şeritleriyle çevirerek, ilgisiz şahısların yangın bölgesine girmesini engeller. 
• Gelecek itfaiye ve ambulans araçlarına yardımcı olmak amacıyla güzergâh üzerindeki araçların ve diğer engellerin kaldırılmasını sağlayarak yol gösterir. 
• Yangın söndürüldükten sonra çevre güvenlik önlemlerini sürdürerek yangın yerinin temizlenmesini sağlanması ve diğer ekiplerle birlikte yangının çıktığı yer, çıkış nedeni, yangın söndürme çalışmaları, yangın sonrası maddi hasar ve diğer kayıplarla ilgili belirlenmesi ve rapor hazırlaması hususlarında yardımcı olur.

2.PATLAMA

• Patlama İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

Patlamanın tanımı, hangi durumlarda patlama oluşabileceği ve sektörlere göre patlama oluşma ihtimallerini belirten bilgiler, acil durumların belirlenmesi aşamasında belirtilmesi gerekir. Patlama ve yangın, birbirinden tamamen ayrılmayan acil durumlardır. Patlama sonrası yangın oluşması veya yangının patlamayı tetiklemesi durumları, iki acil durumun birbiri arasındaki ilişkinin bir örneğidir.

 

 

 

 

 

 

 

 

2.1.Patlama İçin Acil Durum Müdahale Yöntemi 

Patlama anından hemen sonra en yakındaki acil durum düğmesine basılmalıdır.

• İtfaiye ve diğer acil durum servisleri aranarak patlama ve yaralılar hakkında bilgi verilmelidir. 
• Acil durum ekiplerinin talimatları çerçevesinde gösterilen doğrultuda acil çıkıştan çıkarak güvenli yere gidilmelidir. Burada yapılacak sayıma dâhil olunmalıdır. 
• Acil durum ekiplerinden belirlenen personel, işyerinin doğalgazını, elektriğini kesmelidir. Patlayıcı kimyasalların tehlike teşkil edip etmediğini kontrol ederek hareket etmelidir. 
• Yangınla mücadele ekibi, patlamadan sonra yangın çıkmasını veya büyümesini önlemek için acil durum ekipmanlarıyla söndürme işlemlerine başlamalıdır. 
• Arama kurtarma ve tahliye ekibi, çalışanların, patlamanın olduğu bölgeden ve tüm işyerinden tahliye edilmesini ve güvenli yere ulaşmalarını sağlamalıdır. Yaralı olmayanlara güvenli yer konusunda yardımcı olduktan sonra yaralıların arama ve kurtarma işlemlerine aldığı eğitim çerçevesinde başlamalıdır. 
• İlkyardım ekibi, yaralılara ilk müdahaleyi yapmalıdır. 
• Patlamayla ilgili görevlilere bilgi verilmelidir. Sonrasında hazırlanan raporlara katkı sağlanmalıdır

3.DOĞAL AFETLER

3.1.DEPREM

• Deprem İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

 

 

 

 

 

 

 

 

3.2.SEL

• Sel İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

 

 

 

 

 

 

 

 

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik’te yer alan “güvenli yer” belirlenirken sel için de ayrı bir güvenli yer belirlenebileceği hususu göz önüne alınmalıdır.

4.İLKYARDIM

• İlkyardım İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

 

 

 

 

 

 

 

 

İlkyardım ekibinde belirlenecek kişi sayısı için İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğin 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında Sağlık Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu İlkyardım Yönetmeliği’ne atıfta bulunulmaktadır. 29/7/2015 tarihli ve 29429 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İlkyardım Yönetmeliğine göre;

• Az tehlikeli işyerlerinde, her 20 çalışan için 1 ilkyardımcı,
• Tehlikeli işyerlerinde, her 15 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,
• Çok tehlikeli işyerlerinde, her 10 çalışana kadar 1 ilkyardımcı bulundurulmalıdır.

İlkyardımcı belgesinin geçerlilik süresi 3 yıldır. Geçerlilik süresinin bitimini takiben en geç 3 (üç) ay içerisinde güncelleme eğitimi alınması zorunludur.

Belirtilen süreler içinde güncelleme eğitimine katılanların belgeleri yenilenir, katılmayanların belgeleri geçersiz sayılır.

4.1.İlk Yardım Ekibinin Görevleri

• İlk yardım müdahalesi gerektiren acil durumlarda ilk müdahaleyi yaparak en seri şekilde en yakın sağlık merkezine gönderilmelerini sağlar. 
• Olay yerine gelecek olan ambulans ve sağlık ekibine, ilkyardım ekibi yardımcı olur.

5.GIDA ZEHİRLENMESİ

• Gıda Zehidrlenmesi İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

 

 

 

 

 

 

 

 

6.SABOTAJ

• Sabotaj İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

 

 

 

 

 

 

 

 

7.KİMYASAL MADDE

• Tehlikeli Kimyasal Madde Yayılımı İçin Önleyici ve Sınırlandırıcı Tedbirler

 

 

 

 

 

 

 

 

 TATBİKAT

Acil durumlara hazırlık için işyerleri, belirledikleri acil durumlar için yılda en az bir defa tatbikat yapmalıdır. Tatbikatla ilgili, tatbikatın öncesinde ve sonrasında yapılan çalışmalarla acil durumlara hazırlık açısından var olan eksiklikler giderilerek düzeltici önleyici faaliyetler gerçekleştirilir. Ayrıca, çalışanlar tatbikatlar ile acil durumların bir provasını gerçekleştirerek olası bir acil duruma hazırlıklı olacaklardır. Acil durumlara hazırlığın bir uygulaması olarak tatbikat, senaryo belirleme, haberli ve habersiz yapılması unsurlarından oluşur. Eksikliklerin giderilmesi amacıyla tatbikatlarda video çekimi faydalı olacaktır.

 ACİL DURUM PLANININ YENİLENMESİ

İşyerinde, belirlenmiş olan acil durumları etkileyebilecek veya yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden olacak değişikliklerin meydana gelmesi halinde etkinin büyüklüğüne göre acil durum planı tamamen veya kısmen yenilenir. Yukarıda bahsedilen işletme için değişikliklerden bağımsız olarak, hazırlanmış olan acil durum planları; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.